Không chỉ là một đôi giày cao gót với mũi giày nhọn và dài gây tổn hại cho đôi chân, mà còn khá nhiều loại giày dép phổ biến trên thị trường là không phù hợp cho trẻ em. Vậy thế nào là một đôi giày tốt cho trẻ?
Một chuyên gia vật lý trị liệu cho biết hầu hết tất cả chúng ta đang thực hành một phiên bản “ít cực đoan hơn” của tập tục bó chân kiểu Trung Quốc (Chinese foot binding). Người Mỹ đều rất kinh hoàng khi họ tìm hiểu về tập tục bó chân của người Trung Quốc cổ đại – cách các cô gái trẻ bị quấn chặt chân nhằm biến đổi hình dạng và kích thước đôi bàn chân của họ. Việc đó dẫn đến nhiễm trùng, hoại tử, biến dạng móng chân hoặc các ngón chân, làm mềm xương, gãy xương, tê liệt, teo cơ và thậm chí tử vong. Nếu các cô gái trẻ này sống sót để trở thành phụ nữ, họ sẽ phải vật lộn để đi bộ, chịu đựng bệnh về hông và lưng. Phụ nữ lớn tuổi rất dễ bị ngã vì cơ thể mất thăng bằng. May mắn thay, tập tục cổ hủ này đã chấm dứt vào thế kỷ 20.
Thế nhưng một phiên bản ít cực đoan hơn vẫn còn tồn tại mạnh mẽ ở Mỹ và phần lớn thế giới văn minh, đó là kết quả của xu hướng thời trang tạo ra những đôi giày và những ngón chân thon gọn trông đẹp mắt.
Sau khi nghiên cứu về bàn chân của các vận động viên chạy bộ người Châu Phi – họ cũng là những người lớn lên với bàn chân trần, Ray Dicharry, tác giả của cuốn “Giải phẫu dành cho người chạy bộ” (Anatomy for Runners) đã đi đến kết luận rằng bàn chân của con người ở thế giới “văn minh” lại nhỏ và biến dạng một cách thiếu tự nhiên. “Về cơ bản, bàn chân của bạn giống như một đòn bẩy và chiếc đòn bẩy này rất ngắn so với chiều cao của bạn” – Dicharry viết – “Do đó, một bàn chân càng lớn thì sức bật càng lớn và sự cân bằng càng lớn.” “Hơn nữa, ngón chân cái chịu trách nhiệm nâng đỡ hơn 80% cho bàn chân. Một ngón chân cái rộng cũng giúp cải thiện đáng kể đòn bẩy”.
“Thật không may, hầu hết những người đang đọc cuốn sách này (của tôi) đều đã thực hành bó chân kiểu Trung Quốc” – Dicharry đang nhắc đến không chỉ là những đôi giày cao gót với mũi giày nhọn và dài gây tổn hại cho đôi chân, mà còn khá nhiều loại giày dép khác đang phổ biến trên thị trường, ngoại trừ một vài thiết kế mới có đằng mũi chân rộng hơn đằng gót. “Hãy nhìn vào bàn chân của trẻ sơ sinh. Bạn sẽ ngay lập tức nhận thấy phần lớn nhất của bàn chân là các ngón chân”. Là một nhà trị liệu vật lý, Dicharry đã từng làm việc với các vận động viên Châu Phi – những người đã “chạy, chơi, săn bắn và thu hoạch mùa màng” mà không hề mang giày dép. Ông nói rằng ông đã “hoàn toàn bị thu phục bởi đôi bàn chân khoẻ mạnh và vững vàng của họ, với những ngón chân thẳng và lớn”.
“Khi so sánh ảnh chụp X quang của bàn chân sử dụng giày chạy bộ thông thường trên thị trường, và bàn chân sử dụng giày có mũi giày mở rộng, bạn có thể nhìn thấy những ngón chân đã bị bóp méo như thế nào”, ông nói. “Từ khi sinh ra, chúng ta đã đi những đôi giày thông thường khiến các ngón chân bị hướng vào trong. Sẽ rất khó để kích hoạt các cơ bắp bàn chân nếu khớp xương đã bị biến dạng trong nhiều năm như vậy.Trẻ sơ sinh được sinh ra với đôi bàn chân tuyệt vời. Nhưng sau đó thì các mô mềm và xương chân của chúng sẽ thay đổi dựa trên cách chúng được học đi”.
Bởi vì các vận động viên châu Phi đã đi chân trần trong suốt thời kỳ cơ thể họ tăng trưởng nhiều nhất, vậy nên trước tuổi 20, họ có thể tải nặng (về cơ học) hơn gấp nhiều lần những đứa trẻ Mỹ điển hình thường đi giày gắn đèn sáng lấp lánh. Nếu có thể đặt ngón chân cái của mình xuống đất một cách tự nhiên nhất, chúng ta sẽ được trải nghiệm trạng thái “thiền” khi mà ta kiểm soát hoàn toàn được đôi chân của mình – Dicharry đã dùng từ “true zen” trong cuốn sách. Nhưng sẽ rất khó để trải nghiệm được trạng thái thiền đó khi ngón chân của bạn đã bị bó vào từ khi bạn mang đôi giày đầu tiền trong đời.
Bước đầu tiên để chữa lành đôi chân của chúng ta, Dicharry nói, đơn giản là mua một đôi giày có phần mũi giày thật rộng, để ngón chân có thể xoè ra. Tốt hơn nữa là một đôi giày có đế giày phẳng, phần mũi giày mở rộng. Biện pháp chữa lành tốt nhất là đi chân trần để chân được tiếp xúc trực tiếp với đất.
Đối với trẻ em, càng có nhiều cơ hội được đi chân trần hoặc dùng những đôi giày tốt cho trẻ và phù hợp thì càng tốt. Điều đó đảm bảo trẻ sẽ không phải chữa lành cho đôi chân sau này.
Dicharry nói rằng những đứa con của anh ấy sẽ không bao giờ dùng những đôi giày bị chật mà buộc phải vượt qua bài kiểm tra đặc biệt của anh ấy: “Hãy cầm chiếc giày bằng ngón cái và ngón trỏ – nếu bạn phải cố gắng mới uốn cong được chiếc giày thì nó quá cứng”.
Vậy những tính năng quan trọng cần tìm trong một chiếc giày trẻ em là gì?
• Đế siêu mỏng: cho phép sự cảm nhận cơ thể đúng nhất, kích hoạt thần kinh cơ, cho phép cơ thể sử dụng các lực từ mặt đất một cách thuận tự nhiên.
• Giày thấp, bằng phẳng với mặt đất: Giày tốt nên phù hợp với tất cả các hoạt động mà trẻ chơi như leo trèo, chạy, nhảy và thuận lợi để trẻ di chuyển theo chiều ngang (lateral movement). Muốn vậy, giày nên là giày thấp, đế giày bằng, không có đế hay gót, không có góc nghiêng.
• Chất liệu giày phải mềm mại và dẻo dai: Giày nên đủ mềm để dễ dàng bẻ cong ở đường ngang nối liền các ngón chân – điều này cho phép trẻ dễ dàng kiễng chân, lấy đà để chạy nhảy.
• Phần mũi giày phải đủ rộng để các ngón chân mở rộng tự nhiên: khi các ngón chân mở rộng, nó cùng với phần hõm chân (đường lõm ở lòng bàn chân) sẽ tạo ra đòn bẩy vững chắc nhất cho đôi chân và cho cơ thể. Ngược lại, đôi giày có đế cao cùng với phần mũi giày nhỏ – thiết kế rất thường thấy trên thị trường – chỉ khiến cho đôi chân bị tổn hại. Cần nhắc lại một lần nữa rằng đôi bàn chân tạo ra lực đẩy tốt nhất khi các ngón chân được duỗi thẳng và các xương ngón chân thẳng hàng với xương ở bàn chân.
• Giày có phần đế giữa (midsole) và đế ngoài (outsole) giúp bảo vệ đôi chân trên các bề mặt phi tự nhiên (như bê tông) và các bề mặt tự nhiên gồ ghề (như đường sỏi đá) đồng thời vẫn cho phép sự cảm nhận cơ thể.
• Giày có phần đế trên làm bằng chất liệu mềm, thoáng khí và có thể giặt được.
-Quan niệm giày tốt cần có “ma sát” thật ra không đúng. Đối với một đứa trẻ hay chạy nhảy, lực “ma sát” hay chính là độ bám dính của giày xuống nền sẽ khiến cho nhiệt sinh ra ở chân nhiều hơn và gây cản trở hoạt động chạy nhảy.
• Không khuyến khích sử dụng những đôi tất dày và nặng vì chúng cản trở sự nhận cảm của bàn chân.
• Hãy ưu tiên sử dụng những đôi giày tốt cho trẻ và làm từ nguyên vật liệu tái chế.
• Chọn những đôi giày tốt cho trẻ và có chất lượng tốt, không phải giày có giá thành cao.
• Chọn giày có thiết kế và màu sắc vui nhộn, tạo hứng thú cho trẻ khi đi giày
• Và quan trọng nhất: giày phải có kích thước size phù hợp với chân của trẻ
Dịch bởi Parents Hub.
Tác giả: Sara Burrows.
Xen thêm: https://bit.ly/3eCQgti
Xem thêm: https://mota.com.vn/
