Sau khi đọc bài viết về lý do không nên đọc truyện cổ tích và trí tưởng tượng cho trẻ dưới 6 tuổi nghe, chắc hẳn không ít ba mẹ sẽ băn khoăn rằng, liệu nó có cản trở đến trí tưởng tượng và khả năng sáng tạo của trẻ không? Những trẻ lên 3 tuổi đã biết tưởng tượng mình là bác sĩ khám bệnh cho những chú gấu bông, hoặc là tạm biệt những bạn thú trong công viên… như vậy có phải là rất mâu thuẫn không? Thế giới của trẻ vẫn có rất nhiều sự tưởng tượng và mơ mộng, nếu chỉ cho trẻ sự thật thì liệu có ổn không? Hơn nữa Anhxtanh có câu nói “trí tưởng tượng còn quan trọng hơn trí thức?”
Chúng ta đều biết, tưởng tượng là khởi đầu của sáng tạo. Nhưng chúng ta có biết trí tưởng tượng bắt đầu như thế nào không? Chúng ta làm một phép thử nhé! “Hãy nhắm mắt và tưởng tượng đến một đều gì đó bạn chưa thấy bao giờ”. Chắc hẳn có người sẽ tưởng tượng đến một đất nước xinh đẹp nào đó, có người lại tưởng tượng mình sẽ là nhà du hành vũ trụ bay vào mặt trăng… Các bạn tưởng tượng rất tốt nhưng những gì các bạn tưởng tượng đều là lấy những điều mà các bạn đã biết trước đó ra để tưởng tượng, không phải là điều chưa biết. Bạn phải biết về nhà du hành, về mặt trăng thì mới tưởng tượng mình đang ở đó.
Đối với đứa trẻ cũng thế, trẻ chắc chắn đã gặp người được gọi là bác sĩ, chắc chắn đã thấy bác sĩ khám bệnh rồi thì trẻ mới có thể lặp lại hành động đó. Trẻ phải biết lời xin chào và tạm biệt được nói trong hoàn cảnh nào thì mới có thể nói với các bạn thú ở công viên như vậy.
Do có sự logic về thực tế khi trẻ tưởng tượng nên ta vẫn thấy hợp lý và chấp nhận được, vì nó phù hợp với nhận thức và trí tuệ của trẻ. Bạn sẽ thấy khi trẻ có đủ tích lũy về thực tế, trí tưởng tượng của bé sẽ tự nở rộ một cách tự nhiên mà không cần ai dẫn dắt. Có thể hiểu đơn giản như sau, trí tưởng tượng là ngôi nhà được xây từ những nguyên liệu thô như, cát, gạch, xi-măng, kiến trúc… nguyên liệu thô càng tốt thì ngôi nhà càng bền, càng đẹp. Phương pháp giáo dục Montessori hiểu rõ về nguyên lý này, nên luôn luôn ưu tiên giới thiệu những nguyên liệu căn bản trước để từ đó trẻ tự xây dựng nề móng kiến thức cho mình. Trí tưởng tượng dù có phong phú thế nào cũng nên bắt nguồn từ thực tế và phục vụ cho thực tế cuộc sống. Chúng ta không thể có ý tưởng bay lên bầu trời nếu anh em nhà Wright không có sự tưởng tượng, nhưng chúng ta cũng không thể có một chiếc máy bay nếu không dựa trên nghiên cứu khoa học về áp lực gió, áp suất không khí, lực đẩy. Trí tưởng tượng mà không có hỗ trợ của thực tiễn và khoa học thì sẽ là ảo tưởng. Nếu chúng ta không tìm thấy nguyên lý hoạt động và cơ sở khoa học cho cỗ máy thời gian hay chiếc túi thần kì của Doremon thì chúng mãi mãi là sự ảo tưởng trong một câu chuyện. Phải có máy bay, tên lửa và những ngôi sao sáng lấp lánh trên bầu trời đêm mới thôi thúc con người khát khao chinh phục vũ trụ.
Do đó, Montessori ưu tiên cung cấp sự thật và chân lý cho trẻ trước khi cung cấp khái niệm của sự tưởng tượng. Khi có thực tế vững chắc, sự tưởng tượng của trẻ sẽ mang ý nghĩa thiết thực mang tính sáng tạo, kiến tạo chứ không rơi vào ảo tưởng viển vông. Thực tế cho thấy, mọi công trình và thành tựu của loài người trên trái đất đều là sự kết hợp rất hoàn hảo của trí tưởng tượng và cơ sở khoa học như, máy tính, ti vi, điện thoại, internet… tất cả đều bắt nguồn từ nhu cầu của cuộc sống và giải pháp cho nhu cầu đó, kết hợp với các ứng dụng của nghiên cứu khoa học mà thành.
Sau 6 tuổi, khi trẻ đã có những hiểu biết cơ bản về cuộc sống thực tế, lúc đó thực tế ko còn là cái gì quá mới mẻ và hấp dẫn với trẻ như giai đoạn trước nữa, ta sẽ cho trẻ tiếp cận với cổ tích. Khi đó một thế giới mới trong cổ tích khác với thế giới thực bên ngoài sẽ khiến trẻ thích thú và hấp dẫn hơn. Đồng thời trẻ đã có tư duy logic và khả năng suy nghĩ trừu tượng cao hơn, trẻ sẽ không bị bối rối giữa việc phân loại “thật giả” giữa hai cuộc sống. Trẻ cũng có thể bắt đầu hiểu được những bài học đạo đức ẩn dụ đằng sau các câu truyện cổ tích và trí tưởng tượng một cách rõ ràng và có ý thức hơn.
Theo giáo viên Montessori của Mota sưu tầm và biên soạn.
Xem thêm: Các bài viết đồng hành cùng con theo Montessori
Xem thêm: https://mota.com.vn/
